Sinds 2019 is Ellen Heeres (1974) directeur van Roetz Fair Factory. In de Factory bouwen mensen met een kwetsbare arbeidspositie de bekende, stoere, kleurrijke Roetz-fietsen. Ellen vertelt over de Roetz-methode en waarom het zo belangrijk is dat er voor iedereen passend werk wordt gecreëerd.
“Participatie is: voelen dat je volwaardig meedraait in een echt commercieel bedrijf. Bijvoorbeeld door mee te werken aan onze mooie fietsen.”
Voor Ellen is het belangrijk dat iedereen de kans krijgt om mee te draaien op de arbeidsmarkt. “Wie niet makkelijk meedoet op de arbeidsmarkt, komt vanzelf ook verder van de maatschappij af te staan. Laten we de maatschappij dus zo inrichten dat er voor iedereen plek is! Ook mensen met een arbeidsbeperking hebben het recht op een passende baan en de juiste begeleiding hierbij.” Haar drijfveren zitten diep: al op de middelbare school leerde Ellen dat als mensen niet ‘mee komen’ in het systeem, dat je dan maar beter het systeem kunt veranderen. “Ik had een klasgenoot met zwaar autisme. Hij deed de talen op mavo-niveau, maar de exacte vakken op vwo-niveau. Dat vond ik toen al tof: het schoolsysteem werd aangepast aan zijn vermogen, en niet andersom. Die manier van denken drijft mij nog steeds.”
Belangrijkste schakel
Bij Roetz is het nu Ellens werk: zorgen dat er voor iedereen een passende werkplek wordt gecreëerd. Samen met jobcoach Jerry bekijkt ze steeds opnieuw: hoe kunnen we het werk zo inrichten dat het bij de persoon past – in plaats van andersom? Hoe kan Roetz de fietsenmakers zo goed mogelijk begeleiden naar een (betaalde) volgende werkplek? Maar noem het niet ‘helpen’, wat Roetz doet. “We laten mensen echt meedraaien,” legt Ellen uit. “Onze makers zijn de belangrijkste schakel in de fabriek, zij bouwen de Roetz-fietsen. En wij creëren uiteindelijk betaalde werkplekken voor hen. Ze stromen uit als volleerd fietsenmaker en kunnen op allerlei plekken terechtkomen.” Roetz Fair Factory is een stichting, die samen met Roetz Bikes BV een sociale onderneming vormt. “Wat Roetz bijzonder maakt, is dat we een sociaal en een commercieel bedrijf met elkaar verbinden. Wij bieden mensen een beschermde omgeving én een realistisch beeld van de arbeidsmarkt. Zo wordt de stap naar een reguliere baan steeds makkelijker.”
Passend werk voor iedereen
Roetz creëert dus zinvol, ambachtelijk werk voor mensen met een (on)zichtbare arbeidsbeperking, en mensen die door psychische klachten of een verslavingsachtergrond niet bij een regulier bedrijf kunnen werken. De baan bij Roetz kan een belangrijke eerste stap zijn om mensen meer zelfvertrouwen te geven en voor te bereiden op een betaalde baan, waar dan ook. “We maken een heel duidelijk plan met onze makers,” zegt Ellen. “Wat willen zij, wat kunnen zij, waar willen ze naartoe? We geven ze alle aandacht die ze nodig hebben, maar het is niet zo dat ze hier maar wat aanrommelen met fietsen. We geven mensen handvatten om zelf aan de slag te gaan. Niet alleen bij Roetz, maar ook op een volgende werkplek.” Dat betekent dat makers bij Roetz echt gemotiveerd moeten zijn om aan het werk te gaan. Het doet er daarbij niet toe wat je wel en niet kan – voor (bijna) iedereen is wel passend werk te vinden in de fabriek. Het doet er wél toe dat je je afspraken nakomt. “We zien je namelijk niet als iemand met problemen,” zegt Ellen. “We kijken naar je mogelijkheden.” Ze benadrukt hoe belangrijk zelfredzaamheid voor haar is: “En daarmee bedoelen we niet dat we je aan je lot overlaten, maar dat we je de kans geven om te laten zien wat je kunt.”
Van weesfiets naar Roetz
En hoewel de mensen op de werkvloer bij Roetz altijd centraal zullen staan, moeten we ook zeker de fietsen niet uit het oog verliezen. Uit de fabriek komen prachtige designfietsen, en die zijn ook nog eens circulair gebouwd. Van oude weesfietsen, aangeleverd door de gemeente, worden de frames en andere onderdelen hergebruikt. Dat zie je niet meer bij een nieuwe Roetz, want de frames worden overgespoten in de kenmerkende fijne Roetz-kleuren. Maar zo draagt Roetz wel actief bij aan het verminderen van de afvalberg: in Nederland worden er ieder jaar namelijk 1 miljoen fietsen (!) weggegooid.
Met een glimlach naar huis
Roetz Fair Factory is in de eerste plaats een fietsenfabriek, maar directeur Ellen kijkt niet alleen naar de jaarcijfers om te zien hoe de fabriek ervoor staat. “Het allerbelangrijkste wat hier op de vloer gebeurt, is dat mensen zich gewaardeerd gaan voelen. Mensen die dat soms nog nooit eerder hebben gevoeld, krijgen weer zin in het leven. Wanneer ben ik als directeur tevreden? Als onze makers aan het eind van de dag met een glimlach naar huis gaan.”
