Jerry Toen is jobcoach bij Roetz Fair Factory. Voor Jerry is geen werkdag hetzelfde, maar toch staat één ding altijd centraal: echt contact met de makers op de vloer.
“Pas als ik de vonkjes in iemands ogen zie, weet ik dat mijn werk goed heb gedaan.”
Jerry heeft een speciale radar, dat voelt iedereen die bij ‘m in de buurt komt. Hij is open, geduldig, makkelijk benaderbaar, sociaal, en reageert vanuit z’n hart. “Ik voel meestal wel goed aan wat mensen nodig hebben, welke behoefte iemand heeft. Ook als iemand dat niet uitspreekt.” Van jongs af aan gebruikt Jerry deze eigenschappen om contact te maken met mensen die vaak als ‘moeilijk’ worden gezien. “Ik vind het echt heel bijzonder om iets voor iemand te kunnen betekenen. Ook als dat met heel veel geduld en hele kleine stapjes gaat.” Zijn baan als jobcoach bij Roetz Fair Factory is hem dan ook op het lijf geschreven.
Vormen van verbinding
Sinds 2018 is jobcoach Jerry de spil tussen directeur Ellen [link interview] en de fietsenmakers op de vloer. Komen mensen voor het eerst proefdraaien in de fabriek? Jerry werkt ze in. Wordt er een traject opgezet? Jerry denkt mee over de doelen. Is er gedoe op de werkvloer of wil iemand gewoon zijn of haar hart luchten? Ook dan komt Jerry in beeld. Iedereen kent hem en weet hem te vinden.
Voor Jerry zijn er drie stadia van contact, drie vormen van verbinding. “Voor sommige mensen is het al genoeg als je laat zien dat je er onvoorwaardelijk bent. Dat is het eerste niveau: iemand gewoon met open armen, zonder oordeel, ontvangen. Op het tweede niveau ben je bezig een vertrouwensband op te bouwen met iemand. En als die band er eenmaal is, dan kun je weer naar een ander niveau van verbinding: iemand meer verantwoordelijkheid geven of juist strenger worden, afspraken maken, doelen stellen, en op die manier iemand echt verder helpen.” Wat Jerry beschrijft is een proces van groeiende gelijkwaardigheid. Hoe langer iemand bij Roetz meedraait, des te meer diegene ook begint te voelen: ik hoor hier, ik doe ertoe, er wordt iets van mij verwacht. “Bij ons in de Fair Factory word je niet ‘geholpen’ – je bouwt een echte verstandhouding op.”
Onzichtbare wereld
In de fietsenfabriek werken mensen met hele verschillende behoeftes, ook wat betreft contact en verbinding. Jerry’s kracht is dat hij precies weet hoe hij iedereen het beste kan benaderen. Door een inschatting te maken van de ‘onzichtbare wereld’ die zich in mensen afspeelt, probeert Jerry altijd weer te bekijken hoe hij iemand het beste kan helpen. Wat heeft iemand nodig, hoe help je iemand vooruit? “Soms zitten mensen al jarenlang vast in een systeem of situatie waarin ze horen dat ze niet goed zijn. Als je lang geen baan hebt gehad, kan het heel moeilijk zijn om voor jezelf weer vooruitzichten te creëren. Het zijn bijvoorbeeld mensen die worstelen met een arbeidsbeperking, of mensen zonder veel steun van familie en vrienden. Soms voelen ze zich al lange tijd alleen en bloeien ze al helemaal op als ze gewoon een keer voor vol worden aangezien. Ze zijn eraan gewend geraakt dat passende hulp vaak lang op zich laat wachten.” Bij Roetz probeert Jerry deze mensen het ‘momentum’ te bieden om stappen te zetten en laat hij zien: ik ben er voor jou, en morgen ben ik weer, en de dag daarna…
Naar wens en vermogen
Wat maakt Roetz Fair Factory zo’n belangrijke plek? Jerry: “We maken de werkelijkheid van werk heel realistisch voor mensen. We bieden structuur en belangrijke taken. Het is hier geen vrijplaats waar je ongericht mag aanklooien, we doen niet aan vrijetijdsbesteding.” De fietsenmakers op de vloer zijn een onmisbaar onderdeel van de productielijn, en zo voelen ze dat ook. “We zeggen altijd: we laten mensen meedoen naar wens en vermogen. Dat klinkt een beetje wollig, maar het betekent eigenlijk gewoon: wat wil je precies? En wat kan je? Het antwoord op die twee vragen kan je hier in een veilige omgeving komen testen.”
En de fietsen?
Wie met Jerry praat, hoort veel over mensen en wat minder over fietsen. “O, maar die fietsen zijn ook een essentieel onderdeel van wat hier gebeurt. Je moet je voorstellen dat een fiets hier door alle handen is gegaan voordat hij af is. En al die handen zijn nodig, iedereen voegt iets toe. Het maakt niet uit of jij de crank hebt aangedraaid of het plaatje erop hebt geplakt: al die handen samen bouwen een fiets.”
En ja, zijn werk bij Roetz is wel echt een baan, maar niet een waarbij om vijf uur het licht uitgaat. “De emotionele band die ik met de mensen hier heb, raakt me echt. Ook als uitstromers me na een paar weken nog eens opbellen om te vertellen hoe het gaat.” Het is duidelijk dat er op de werkvloer van Roetz Fair Factory niet alleen fietsen worden gebouwd. Er worden levenslessen geleerd, en wordt werkgeluk gecreëerd, er worden talenten ontdekt en ontwikkeld. “Mijn talent,” zegt Jerry, “is om andermans talenten te zien en te benoemen. Mijn werkgeluk bestaat eruit dat ik mensen op de juiste plek aan het werk kan zetten. Pas als ik de vonkjes in iemands ogen zie, weet ik dat mijn werk goed heb gedaan.”
Praktisch
Iemand die nieuw binnenkomt bij Roetz, leert de vier stappen van fietsenmaken (of ‘posities’ zoals de stappen bij Roetz heten) van jobcoach Jerry én van iemand die al langer meedraait. Ook degene die het proces uitlegt, leert daarvan. Soms wil iemand bijvoorbeeld beter Nederlands leren – dan kan het uitleggen van de posities een hele nuttige les zijn.
Kandidaten die al ervaring hebben met fietsenmaken, krijgen de plek toegewezen waar zij goed passen. “Dat is leiderschap,” zegt Jerry, “de juiste mensen op de juiste plek zetten. Ieders talent herkennen. Als ik iemand op de beste plek kan neerzetten, dan ben ik gelukkig.”
